အငွားေဈးႏႈန္းမ်ားျမင့္တက္လ်က္ရွိေသာ အေနာ္ရထာလမ္းမေပၚရွိ ဆိုင္ခန္းမ်ားကို ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္အတြင္းက ေတြ႕ရစဥ္။
ဓာတ္ပုံ - ျမန္မာတိုင္း(မ္)
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွ စတင္ျမင့္တက္လာ ေသာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ဆိုင္ခန္း အငွားေဈးမ်ား
ေၾကာင့္ သာမန္လက္လီလုပ္ငန္းမ်ားသာမက အႀကီးစား လက္လီလုပ္ငန္းႀကီးမ်ားပါ အခက္ ေတြ႕
လ်က္ရွိၿပီး ထိုသို႔ ဆက္လက္ျမင့္တက္ေန ပါက အေသးစားႏွင့္ အလတ္စားလုပ္ငန္းမ်ား မွာ
ေရရွည္တြင္ ဆက္လက္ရပ္တည္ရန္ ခက္ခဲ လာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း လက္လီလုပ္ငန္းရွင္မ်ား က
ေျပာသည္။
ဆုိင္ခန္းငွားရမ္းခႏႈန္းမ်ားမွာ တစ္ႏွစ္လွ်င္ပ်မ္းမွ် ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းမွ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ျမင့္တက္
လ်က္ရွိေၾကာင္း လုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ေျပာသည္။ "ရန္ကုန္ရဲ႕ ဆုိင္ခန္းငွားခေတြက တစ္ႏွစ္ ထက္
တစ္ႏွစ္ထက္ ပိုျမင့္လာေတာ့ အႀကီးစား လက္လီ လုပ္ငန္းတစ္ခုအတြက္ေတာင္ သိပ္မလြယ္ကူ
တဲ့ ပမာဏေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အလယ္အလတ္တန္းစားနဲ႔ အေသးစားလက္လီ လုပ္ငန္းေတြဆုိ
ရင္ ပိုၿပီးေတာ့ခက္ခဲတဲ့ အေန အထားေတြျဖစ္ေနပါတယ္။ အခုငွားရမ္းႏႈန္း အတုိင္းသာ ဆက္ၿပီး
ျမင့္တက္သြားမယ္ဆုိရင္ လက္လီလုပ္ငန္းေတြ ဆက္ၿပီးရွင္သန္ ရပ္တည္ ဖုိ႔ ခက္ခဲလာေတာ့မွာပါ"
ဟု City Mart Holding Co.,LTDႏွင့္ ၂၄ နာရီဖြင့္လွစ္ေရာင္းခ်လ်က္ ရွိေသာ City Express
လက္လီအေရာင္းဆုိင္ တာ၀န္ခံက ျမန္မာတုိင္း(မ္) ကို ေျပာသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ကုန္မ်ဳိးစံုေရာင္းခ်သည့္လက္လီဆုိင္မ်ားႏွင့္ ၂၄ နာရီဖြင့္လွစ္ေရာင္းခ် သည့္
လက္လီဆုိင္မ်ားအတြက္ လိုအပ္ေသာဆိုင္ခန္းမ်ားမွာ ပံုမွန္အားျဖင့္ အက်ယ္ ၁၅ ေပ အရွည္
ေပ ၅၀ ရွိဆိုင္ခန္းမ်ားႏွင့္ အက်ယ္ ၁၂ ေပ ႏွင့္ အရွည္ ေပ ၅၀ ရွိ ဆိုင္ခန္းမ်ားျဖစ္ၿပီး ထိုဆုိင္ခန္း
ေဈးႏႈန္းမ်ားမွာ ေနရာအခ်က္အခ်ာ က်မႈအေပၚမူတည္ကာ အငွားေဈးမ်ားကြာျခား ေၾကာင္း
လက္လီလုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ေျပာ သည္။
လက္လီအေရာင္းဆိုင္မ်ားမွာလည္း ေရာင္း၀ယ္ ေဖာက္ကားမႈ ေကာင္းမြန္ရန္အတြက္ အခ်က္
အခ်ာက်သည့္ ေနရာမ်ားတြင္သာ ေရြးခ်ယ္ဖြင့္လွစ္ရျခင္းျဖစ္ၿပီး ငွားရမ္းခႏႈန္းမွာ တစ္လလွ်င္
ပ်မ္းမွ် က်ပ္ ၁၀ သိန္းမွ ၁၅ သိန္းအၾကားရွိေၾကာင္း ၎တို႔က ေျပာသည္။
"အခန္းငွားခေတြ ေဈးအရမ္းတက္တာက လည္း လက္လီလုပ္ငန္းရွင္ေတြ လုပ္ငန္းတိုးခ်ဲ႕ ဖို႔
အတြက္ အခက္အခဲတစ္ခုပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေလးႏွစ္အတြင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္းၿမိဳ႕နယ္ေတြ မွာ ေတာ္
ေတာ္မ်ားမ်ားဖြင့္ထားၿပီး ၂၄ နာရီလည္းဖြင့္တဲ့ လက္လီဆုိင္ေတြရဲ႕ ဆိုင္ခန္းငွားခ ေတြက
တစ္လကို က်ပ္ ငါးသိန္းကေန ၁၅ သိန္း အထိ ျမင့္တက္သြားပါတယ္။ ဆုိင္ခန္းငွားခ အျပင္
ဆိုင္ခန္းအတြက္ ကုန္က်စရိတ္ေတြက လည္းရွိေသးေတာ့ ေလးဆယ္ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ က
အဲဒီအထဲမွာျမႇဳပ္ႏွံထားရပါတယ္" ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ဆုိင္ခြဲေပါင္း ၅၀ ခန္႔ ဖြင့္လွစ္ ထားသည့္
ကုန္မ်ဳိးစံု လက္လီဆုိင္ျဖစ္ေသာ abc convenience store ၏ ဦးေဆာင္ ၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္
ျဖစ္သူ ေဒၚေ၀သစ္လြင္က လက္လီဆုိင္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲ တစ္ခုတြင္
ေျပာသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ဗိုလ္တေထာင္၊ ေက်ာက္တံတား၊ လသာ၊ ပန္းဘဲတန္းႏွင့္ လမ္းမေတာ္ၿမိဳ႕နယ္
မ်ားသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္ အခ်က္ အခ်ာက်သည့္ ေနရာတြင္တည္ရွိသည့္
အတြက္ ယင္းၿမိဳ႕နယ္မ်ား၏ ဆိုင္ခန္းငွားေဈးႏႈန္းမ်ား မွာ အျခားၿမိဳ႕နယ္မ်ားထက္ ပိုမိုေဈးျမင့္
ေၾကာင္း အိမ္ျခံေျမအက်ဳိးေဆာင္လုပ္ငန္းမ်ားက ေျပာ သည္။
အဆုိပါၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ စတုရန္းေပ ၁,၂၅၀ ခန္႔အက်ယ္အ၀န္းရွိေသာ ေျမညီထပ္တစ္ခန္းလွ်င္
တစ္လ က်ပ္သိန္း ၂၀ မွ သိန္း ၁၀၀ အတြင္း ရွိၿပီး စတုရန္းေပ ၇၅၀ ခန္႔အက်ယ္အ၀န္းရွိ ေသာ
ဆိုင္ခန္းမွာ ၁၀ သိန္းမွ ၁၅ သိန္းအၾကား ေပါက္ေဈးရွိသည္။ ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္ၿမိဳ႕နယ္မ်ား မဟုတ္
ဘဲ အျခား လူစည္ကားသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားျဖစ္သည့္ ေက်ာက္ေျမာင္း၊ တာေမြ၊ စမ္းေခ်ာင္း၊ လိႈင္
ႏွင့္ ကမာရြတ္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ က်ပ္ ခုနစ္သိန္းမွ ၁၀ သိန္း ၀န္းက်င္အတြင္းရွိ
ေၾကာင္း ျမပန္းသခင္ အိမ္ျခံေျမအက်ဳိးေဆာင္လုပ္ငန္း မွ တာ၀န္ခံ ကိုမင္းမင္းစိုးက ေျပာသည္။
ထိုကဲ့သို႔ ဆုိင္ခန္းအငွားေဈးႏႈန္းမ်ား ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕တြင္ ျမင့္တက္ေနျခင္းသည္ လက္လီ လုပ္ငန္းမ်ား
အတြက္ လုပ္ငန္းအက်ဳိးအျမတ္ ရရွိမႈကို ေလ်ာ့နည္းေစသည့္အျပင္ လုပ္ငန္း စတင္ရန္ ႀကိဳးစား
သူမ်ားကိုလည္း အဟန္႔ အတားျဖစ္ေစေၾကာင္း City Mart Holding Co.,LTD မွ တာ၀န္ရွိသူက
ေျပာသည္။
"ဆုိင္ခန္းငွားခေဈးႀကီးတာက လက္လီ လုပ္ငန္းကိုအသစ္၀င္ေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမယ့္သူေတြကို
လည္း အဟန္႔အတားတစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး လက္ရွိ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ လက္လီလုပ္ငန္း
ရွင္ေတြကလည္း ကုန္က်စရိတ္ ကိုကာမိႏုိင္ေအာင္ အသံုးစရိတ္ေတြကို ေခြ်တာ ရေတာ့ လက္လီ
လုပ္ငန္းမွာ ေခတ္မီနည္းပညာ ေတြ အသံုးျပဳလာႏိုင္မႈလည္း အားနည္းလာပါ တယ္" ဟု ၎က
ေျပာသည္။
ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဆိုင္ခန္းႏွင့္ ေျမေနရာ ငွားရမ္းမႈအစဥ္အလာမွာ အျခားေသာႏုိင္ငံမ်ား ႏွင့္
မတူပဲ ငွားရမ္းခကို တစ္လျခင္းမေပးေခ်ရပဲ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိကာ အနည္းဆုံး ေျခာက္လ၊ သို႔မဟုတ္
တစ္ႏွစ္ ေပးေခ်ရသည့္အတြက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈပမာဏမ်ားေၾကာင္း လုပ္ငန္းရွင္ မ်ားက ေျပာသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္းရွိ အလြတ္ဆုိင္ခန္းခ အငွား ေဈးႏႈန္းမ်ားသာ ျမင့္တက္ေနျခင္းမဟုတ္ဘဲ ပုဂၢလိက
ပိုင္ လက္လီလက္ကားေဈးႀကီးမ်ားႏွင့္ ေဈး၀ယ္စင္တာမ်ားတြင္လည္း ဆုိင္ခန္း အငွား ေဈးမ်ားပါ
ဆက္လက္ျမင့္တက္လာေၾကာင္း ထိုေဈးႀကီးမ်ားတြင္ ဆုိင္ခန္းငွားကာ ဖြင့္လွစ္ လ်က္ရွိသည့္
လက္လီလုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ေျပာ သည္။
"ကြ်န္မတုိ႔က ဆိုင္ခန္းကို ႏွစ္ခ်ဳပ္နဲ႔ပဲ ငွား တယ္။ ေလာေလာဆယ္ ဆုိင္ခန္းငွားခက ႏွစ္သိန္း
ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ ဒါက ေဈးတက္လာတာပါ။ ဆုိင္ခန္းက ႏွစ္ျပည့္လို႔ တစ္ခါစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္တုိင္း
တစ္ခါတက္ပါတယ္။ ေဈး တက္ေပမယ့္လည္း ကိုယ့္ရဲ႕ဆုိင္ကို ဒီေနရာမွာပဲဖြင့္ခ်င္ေတာ့တက္
တဲ့အတုိင္းေပးၿပီး ငွားရပါတယ္" ဟု မဂၤလာမြန္ေဈးသစ္ ေျမေအာက္ထပ္တြင္ လွ်ပ္စစ္ အိမ္သံုး
ပစၥည္းဆိုင္ဖြင့္လွစ္ေရာင္းခ် လ်က္ရွိသည့္ဆိုင္ရွင္တစ္ဦးက ေျပာသည္။
ဆုိင္ခန္းပိုင္ရွင္ႏွင့္ ငွားရမ္းသူမ်ားအၾကား စာခ်ဳပ္ဆိုကာ ဆိုင္ငွားရမ္းမႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ သည့္
ျပႆနာမ်ား မၾကာခဏျဖစ္ေပၚေလ့ရွိ သည့္အတြက္ လက္လီလုပ္ငန္းရွင္မ်ားသည္ ၎တို႔အား
အကာအကြယ္ေပးႏိုင္မည့္ ဥပေဒ ဆိုင္ရာအေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေလ့လာထား သင့္ေၾကာင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံ လက္လီလုပ္ငန္းရွင္ မ်ား အသင္းမွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာသည္။
"စာခ်ဳပ္မခ်ဳပ္ဆိုခင္မွာ လက္လီလုပ္ငန္းေတြက ကိုယ့္ကိုယ္ကာကြယ္ေပးႏိုင္မည့္ ဥပေဒ
အေၾကာင္းအရာေတြကို သိရွိထားၿပီး စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိတဲ့ အခါမွာလည္း ဒီအခ်က္ေတြ ပါ မပါ
ေသခ်ာစစ္ေဆးဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ဒီကိစၥက အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒီလုိပဲ ဆုိင္ခန္းပိုင္ရွင္ေတြ ဘက္
ကလည္း ကိုယ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အတုိင္းအတာကို သိထားဖုိ႔လိုသလို ေက်ာ္ၿပီး မလုပ္မိ
ဖို႔လည္း လိုပါတယ္" ဟု ၎ကေျပာသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံလက္လီ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းမွာ လက္လီလုပ္ငန္း ရွင္မ်ား
အခြင့္အေရးအတြက္ ျပင္ဆင္လ်က္ ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ေျပာင္းလဲ လာသည့္
အိမ္ ျခံ ေျမ ေဈးႏႈန္းမ်ားအရ ဆုိင္ခန္း ေနရာငွားရမ္းမႈႏႈန္းမွာလည္း ျမင့္သထက္ ျမင့္ တက္
လာျခင္းေၾကာင့္ အေသးစားႏွင့္ အလတ္ စား လက္လီေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားမႈ ျပဳလုပ္ေန
သည့္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအျပင္ အႀကီးစားလက္လီ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္ ေရရွည္တြင္ ရင္ဆိုင္
႐ုန္းကန္ရမည့္ အဓိကအခက္ အခဲတစ္ခုလည္း ျဖစ္သည္။
ျမတ္ၿငိမ္းေအးႏွင္႕ ျမတ္ႏိုးဦး